Als ik jou zou vragen: in welke stad staat de plaskrul? Dan noem jij waarschijnlijk de stad Amsterdam. Maar wist je dat de Amsterdamse plaskrul in Leiden te vinden is? Ik ben naar Leiden toe gegaan om de mensen in Leiden aan de tand te voelen over de krul.

Plaskrul in Leiden

De plaskrul stond niet alleen in Amsterdam, maar ook in andere Nederlandse steden zoals Haarlem, Zaandam en Rotterdam. In deze steden zijn ze reeds verdwenen, maar Leiden kent er nog ééntje. Deze staat grappig genoeg op de Herengracht en heeft een aantal mooie, afwijkende details. Zo zijn de topjes van de krul geschilderd in de kleuren van de Nederlandse vlag, vind je een porseleinen plasschot en is de achterkant van het plasschot bedekt met een muurtje bakstenen.

 

 

Ook Leiden had, net als Amsterdam, een groot wildplasprobleem. In 1852 had Leiden al zo’n 25 waterplaatsen nabij stadspoorten, belangrijke publieke gebouwen en langs het water. Deze waterplaatsen zijn rond 1880 vervangen door de gietijzeren krul, die rond deze tijd zijn intrede maakte. In de jaren 30 van de vorige eeuw kwamen er urinoirs bij in bakstenen gebouwen, waar ook andere functies mogelijk waren. Een voorbeeld van zo’n urinoir vind je nog nabij het Havenhoofd, hoewel nu afgesloten voor publiek.

Van de 25 krullen die ooit in Leiden stonden is er nog slechts één over. De krul staat de Herengracht, waar toendertijd een katoenfabriek stond. Deze krul staat er al heel lang. Twee bewoners konden mij vertellen dat ze respectievelijk 50 en 55 jaar in Leiden wonen en de krul altijd hebben zien staan. Uit oude foto’s kunnen we zien dat de krul er sinds het vroege begin al staat, sinds 1880.

‘Wij varen er speciaal voor om’

Voor sommige Leidenaren leidt de krul een anoniem bestaan, maar voor anderen is de krul een graag geziene gast. Leidenaar Robert van het Hof vindt hem perfect, aangezien hij er regelmatig met de boot op uit trekt. ‘Ik heb een klein blaasje. As ik op de boot zit en naar het toilet moet, dan pak ik vaak de krul. Wij varen er speciaal voor om‘. Zijn vrouw heeft een andere mening: ‘Hij stinkt ontzettend, maar ik heb liever dat mannen hier hun behoefte doen, dan dat ze het tegen een boom doen’.

Schouten vindt het jammer dat er niet meer openbare toiletten voor vrouwen zijn. ‘Als zij moet plassen, moeten we naar de terrassen toe. Maar daar heeft de horeca ook weer last van. Komt er weer zo’n bootje, puur voor het toilet’.

 

 

Mevrouw de Vries staat een aantal meter verderop in haar deuropening: ‘De krul staat er al sinds ik hier woon‘. En dat is inmiddels zo’n 50 jaar. ‘Ik vind hem wel mooi, eigenlijk. Die vorm, dat groene raster, de kleur. Het doet mij een beetje denken aan art nouveau.’ Als ik haar vraag naar het feit dat ze in Amsterdam verdwijnen, geeft ze aan dat het ‘te woke‘ is. ‘Omdat het vrouwonvriendelijk zou zijn? Kom nou‘.

Zelf heeft ze niet al te veel last van de krul, eigenlijk alleen als ze er soms langs loopt: ‘Als de wind verkeerd staat,  dan ruik je hem wel hoor. Als ie echt teveel stinkt, als ie bijvoorbeeld verstopt is geraakt, dan schakel ik de gemeente in. Zij komen hem dan vrij snel weer schoonmaken.’

Slecht toiletbeleid Leiden

De gemeente Leiden kent op dit moment slechts drie openbare toiletten die door mannen, vrouwen en gehandicapten gebruikt kunnen worden. Daarmee scoort Leiden zeer slecht op het gebied van openbare plasgelegenheid. De gemeente geeft aan de mogelijkheid te onderzoeken om het tekort aan plasgelegenheden te onderzoeken, maar dit zet geen zoden aan de dijk. Tot op heden is er nog geen plan om meer openbare toiletten te creëren voor mannen, vrouwen en gehandicapten.

 

 

Hoge Nood app

Gelukkig vind je via de app Hoge Nood meer openbare toiletten. Dit zijn toiletten die zijn opengesteld door bijvoorbeeld winkels of horeca. Deze app toont de openingstijden van deze toiletten, de prijs, of ze geschikt zijn voor man/vrouw.gehandicapt en of er een verschoontafel aanwezig is. Ga je dus op stap in Leiden? Download dan de Hoge Nood app.

Download de app voor Android | Download de app voor iOs